Bouwend Nederland: ‘Stikstofwet doet niets voor infrastructuur’
Voor het aanleggen en uitbreiden van infrastructuur biedt de nieuwe stikstofwet eigenlijk geen oplossing, stelt Koninklijke Bouwend Nederland. Meer stikstofruimte en samenwerking met andere sectoren zijn volgens de branchevereniging dan ook noodzakelijk om de infrasector weer in beweging te trekken.
Richard Mulder is senior beleidsadviseur bij Koninklijke Bouwend Nederland. Hij geeft aan dat het eerste ontwerp van de stikstofwet van landbouwminister Carola Schouten in april vorig jaar nogal tegenviel. De aanbevelingen van het Adviescollege Stikstofproblematiek, waar de branchevereniging zich goed in kon vinden, waren niet vertaald in een wet waar de bouw- en infrasector veel mee kon.
“We werden er ook niet voldoende in genoemd”, legt Mulder uit. “Blijkbaar had men niet door dat woningbouw en infrastructuurprojecten min of meer op slot zaten. Maar je hebt de bouw echt nodig om alle doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, veiligheid, mobiliteit en meer te realiseren. Zelf kunnen we niet compenseren, want als bouw dragen we voor minder dan 0,6 procent bij aan de stikstofuitstoot. Maar intussen lagen veel projecten wel stil.”
Vrijstelling cruciaal maar niet gratis
De branchevereniging spande zich in voor een stikstofwet waar de bouw echt iets aan heeft. Dat leverde resultaat op. Voor bouwprojecten in de aanlegfase hoeft met de wet geen vergunning voor de stikstofuitstoot te worden aangevraagd. Met die vrijstelling schiet de infrasector echter weinig op, maar daarover zometeen meer.
“Die vrijstelling is cruciaal voor ons, maar niet gratis”, legt Mulder uit. “Ondanks onze bescheiden eigen uitstoot willen we toch een constructieve bijdrage leveren aan de oplossing van het stikstofprobleem. Daarom gaan we in ruil voor die gedeeltelijke vrijstelling zorgen dat we in 2030 minstens 60 procent minder stikstof uitstoten dan we in 2018 deden door het materieel versneld te vervangen en bouwprocessen efficiënter te maken. En daar draagt de overheid dan weer 1 miljard euro aan bij.”
Onder meer het beschermen van leefgebieden van beschermde diersoorten blijft wel vergunningsplichtig in de nieuwe wet. Ook staan er harde doelen in voor natuurverbetering. Bouwend Nederland is daar blij mee omdat het voor bouwers en vergunningverleners duidelijkheid verschaft. De komende tijd worden de details van de wet uitgewerkt en Bouwend Nederland hoopt dat deze op 1 juli aanstaande in werking treedt. Dan zal ook duidelijk zijn hoe de vrijstelling precies werkt.
Bizarre situaties
Maar vast staat al wel dat vooral de woningbouw baat heeft bij de wet zoals die nu lijkt te gaan uitpakken. Sterker nog, zegt Richard Mulder: “De stikstofwet doet eigenlijk niets voor het aanleggen en uitbreiden van infrastructuur.”
Waar woningen als ze er eenmaal staan geen stikstof uitstoten, gebeurt dat bij de meeste infraprojecten per definitie wel als ze eenmaal klaar zijn. Er gaat immers verkeer over- of doorheen. Dat kan tot bizarre en feitelijk niet haalbare situaties leiden, stelt Mulder. “Dan mag vanwege die vrijstelling een weg wel worden aangelegd langs een Natura 2000-gebied, maar vervolgens mogen er alleen uitstootvrije voertuigen rijden omdat er anders alsnog teveel stikstof neerdaalt op dat natuurgebied. Of we mogen straks wel nieuwe woonwijken bouwen, maar niet de wegen ernaartoe.”
“Uiteraard worden er ook wegen aangelegd die niet langs Natura 2000-gebieden lopen”, nuanceert Mulder. “Tegelijk zijn er natuurgebieden die in erbarmelijke staat verkeren. Ook wij willen dat het daar beter mee gaat, daar hebben we allemaal baat bij. Er moet in natuur geïnvesteerd worden, maar ook in woningbouw en infrastructuur. De verhouding tussen ecologie en economie is nu echter uit balans.”
Meer stikstofruimte nodig
De problemen zoals die er zijn, gaan met alleen de stikstofwet volgens Bouwend Nederland niet verdwijnen. Zo kaartte Mulder al aan dat de infrastructuur zelf geen uitstoot kan compenseren. Binnen de mobiliteit als geheel kan dat wel, bijvoorbeeld door in te zetten op uitstootvrij verkeer of meer groen rond wegen of spoor. Maar ook met die en andere oplossingen moet er gewoon meer stikstofruimte komen, betoogt Mulder.
“Natuur, landbouw en mobiliteit moeten daar eigenlijk met elkaar voor tot een akkoord komen. Zodat iedereen toekomstperspectief heeft. Wij zeggen als Bouwend Nederland niet dat de veestapel moet worden gehalveerd, maar dat de stikstofuitstoot moet worden gehalveerd. We moeten dat met elkaar doen en daarin hebben wij tot nu toe goede, landelijke regie gemist. Net als de urgentie voor infrastructuur, want daar is het inmiddels vijf óver twaalf. Het zit gewoon op slot en dat gaat banen, kennis en investeringen kosten.”
Lees ook:
