‘Verkeershandhaving op Nederlandse autosnelwegen. Evaluatie van de werkwijze van het Team EVT, de effecten en de acceptatie van politiecontroles’

Nieuwe publicatie in de reeks Politiewetenschap van het Programma Politie en Wetenschap.

Het positieve effect van de verkeershandhaving op Nederlandse autosnelwegen op de verkeersveiligheid kan worden verbeterd door een gerichtere inzet van radarcontroles op wegen met een hoog risico. Daarnaast verbetert een intensievere verkeerssurveillance de veiligheid met controle op risicovolle overtredingen, zoals op handheld smartphonegebruik en excessieve snelheid. Een betere terugkoppeling van de effecten van radarcontroles zal bovendien tot een snellere bijsturing van die controles kunnen leiden. Dit blijkt uit onderzoek dat SWOV in samenwerking met de politie heeft uitgevoerd in opdracht van het Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap. Intensievere verkeershandhaving is nodig omdat de laatste jaren het aantal geregistreerde verkeersongevallen toeneemt. Weggebruikers hebben in meerderheid begrip voor geïntensiveerde verkeershandhaving op risicovolle overtredingen.

Hoewel autosnelwegen verhoudingsgewijs veilige wegen zijn, is de ontwikkeling van de verkeersveiligheid op deze wegen de afgelopen jaren ongunstig: het aantal geregistreerde ongevallen neemt de afgelopen jaren toe. Ongevallen op autosnelwegen worden onder andere veroorzaakt door onveilig rijgedrag zoals te snel rijden, het gebruik van alcohol en/of drugs en afleiding. Recente cijfers geven aan dat dergelijk onveilig rijgedrag frequent voorkomt op autosnelwegen. Deskundigen vragen in dat verband aandacht voor het belang van voldoende verkeershandhaving.

SWOV, het nationale instituut voor wetenschappelijk verkeersveiligheidsonderzoek, heeft onderzocht hoe de huidige aanpak van de verkeershandhaving op Nederlandse autosnelwegen geoptimaliseerd kan worden. Er is bij de aanpak gekeken naar de effectiviteit, efficiëntie en acceptatie door de burger. Daarvoor zijn het beleid en de huidige verkeershandhavingspraktijk geanalyseerd en zijn pilots uitgevoerd met geïntensiveerd toezicht. Ook is weggebruikers gevraagd of zij begrip hebben voor geïntensiveerde verkeershandhaving.

De conclusie is dat gerichte handhaving op risicovol rijgedrag kan leiden tot veiliger verkeersgedrag en tot minder ongevallen. In 2017 werd driekwart van de locaties voor radarcontrole echter mede uitgekozen vanwege de opsporing van algemene criminaliteit. Een betere monitoring van de effecten van radarcontroles zal tot een betere bijsturing van de radarcontroles kunnen leiden en daarmee een positief effect hebben op verkeersveiligheid.

Naast radarcontroles blijven staandehoudingen nodig waarbij de politie controleert op risicovol verkeersgedrag, zoals veel te hard rijden en het handheld gebruiken van de smartphone. Uit de vraaggesprekken met chauffeurs blijkt dat er begrip is voor de noodzaak van een geïntensiveerde verkeershandhaving.

SWOV heeft in dit onderzoek samengewerkt met het Team Elektronisch Verkeerstoezicht (EVT) van de Landelijke Eenheid van de politie.