Van gas- naar energie-infrastructuur in een veranderende markt

Foto: Ivo Ketelaar

Gasunie presenteert resultaten 2019:

  • Getransporteerd gas door Gasunie netwerken licht afgenomen, betrouwbaarheid gastransport nagenoeg 100%
  • Recordhoeveelheid van 29,0 miljard m3 (2018: 28,9 miljard m3) gas van Groningenkwaliteit gemaakt door menging met stikstof, inzet stikstofinstallaties 100%
  • Stikstofmaatregelen Gasunie versnellen afbouw gaswinning Groningen
  • Recordhoeveelheid import LNG via Gate terminal op de Maasvlakte
  • Gasinfrastructuur helpt energietransitie te versnellen
  • Studie Gasunie en TenneT: nauwe afstemming in Noordwest Europa tussen de infrastructuren voor gas en elektriciteit noodzakelijk
  • Eerste 1 MW groene waterstofinstallatie HyStock in gebruik genomen
  • WarmtelinQ brengt duurzame warmte voor regio Den Haag en glastuinbouw stap dichterbij
  • Winst in 2019 € 412 miljoen (2018: € 325 miljoen)
  • € 288 miljoen dividend voor aandeelhouder, de Staat der Nederlanden

Gastransport, afbouw gaswinning en volledige inzet stikstofinstallaties

In 2019 is 1.106 TWh (113,2 miljard m3) aardgas door het netwerk van Gasunie getransporteerd. Dat is een lichte daling (2,6%) ten opzichte van 2018 (1.136 TWh of 116,3 miljard m3). De betrouwbaarheid was daarbij, met slechts één kortdurende onderbreking, nagenoeg 100%. Door het Nederlandse netwerk werd minder gas getransporteerd dan het jaar ervoor omdat er over 2019 minder koude dagen waren.

De gaswinning uit het Groningenveld wordt versneld stopgezet. Gasunie draagt maximaal bij aan de maatregelen om deze afbouw zo snel als mogelijk is te realiseren. Met de bouw van de nieuwe stikstofinstallatie is begonnen en de uitbreiding van het mengstation op Wieringermeer om extra stikstof te kunnen mengen, is afgerond. Naar verwachting kan de gaswinning in 2022 daardoor worden afgebouwd naar nul.

Om de teruglopende gaswinning in Groningen op te vangen, is in 2019 een recordhoeveelheid van 29,0 miljard m3 hoogcalorisch gas omgezet naar Groningenkwaliteit (2018: 28,9 miljard m3). De stikstofinzet was daarbij 100%. Door het mengen met stikstof kan aardgas afkomstig uit andere bronnen dan het Groningenveld geschikt worden gemaakt voor huishoudens en bedrijven om de rol van Groningengas over te nemen.

Steeds meer gas komt uit buitenlandse bronnen, zoals Noorwegen, Rusland of als vloeibaar aardgas via Gate terminal op de Maasvlakte. De LNG-aanvoer daar is bijna verdrievoudigd ten opzichte van 2018 naar 7,3 miljard m3. Nu Noordwest-Europa is veranderd van aardgasproducent naar aardgasimporteur, neemt het belang van goede infrastructuur voor transport en opslag van aardgas voor de leveringszekerheid toe. Met de voorgenomen bouw van een LNG-terminal in Duitsland vergroten we de mogelijkheden om gas uit alle windstreken in te zetten in Noordwest-Europa.

Stijging omzet en nettowinst

Over 2019 heeft Gasunie solide resultaten geboekt. De omzet is licht gestegen van € 1.251 miljoen naar € 1.278 miljoen, de gerapporteerde nettowinst is toegenomen met € 87 miljoen ten opzichte van het resultaat van vorig jaar tot € 412 miljoen. De operationele kosten waren € 138 miljoen lager dan in 2018, bestaande uit € 98 miljoen eenmalige kosten en € 40 miljoen structurele kostenverlaging. Gasunie stelt voor om over 2019 € 288 miljoen dividend (ofwel 70% van het nettoresultaat) uit te keren aan haar aandeelhouder, de Staat der Nederlanden.

Versnelling energietransitie

Duurzame gassen en warmte spelen een belangrijke rol in de toekomstige energiemix. Door gebruik te maken van bestaande gasinfrastructuur en deze slim te laten samenwerken met infrastructuur voor elektriciteit en warmte, kunnen we het totale energiesysteem betrouwbaar en betaalbaar houden. Op vier belangrijke terreinen (waterstof, groen gas, warmte en CCUS) willen wij een bijdrage leveren aan de energietransitie.

Waterstof

We willen de marktontwikkeling van waterstof bespoedigen. Waterstof is efficiënt door de bestaande gasinfrastructuur te transporteren en grootschalig op te slaan. Als onafhankelijk netwerkbedrijf en verbinder kan Gasunie waterstof van verschillende aanbieders aansluiten en transporteren naar de grote industriële clusters in Nederland. In 2030 kan dit netwerk een capaciteit hebben van circa 10-15 GW. Delen van het landelijke gastransportnet kunnen vrij eenvoudig geschikt gemaakt worden voor het toekomstige transport van waterstof. Er zijn verschillende projecten in ontwikkeling met partners in de industrieclusters Eemshaven, Noordzeekanaal, Rotterdam, Zeeland en Limburg.

Op 26 juni heeft Koning Willem-Alexander in het Groningse Zuidwending onze groene waterstofinstallatie HyStock geopend, waar 1 megawatt aan duurzame elektriciteit wordt geconverteerd naar groene waterstof. Daarnaast werkt Gasunie momenteel met partners aan concrete plannen voor opschaling van de elektrolysecapaciteit: In Noord-Nederland met Nouryon via grootschalige conversie (20 MW) van duurzame elektriciteit in groene waterstof op het Chemie Park Delfzijl, met onder andere TenneT via grootschalige opwek van windenergie in de Noordzee en met TenneT en Thyssengas aan een haalbaarheidsstudie in Duitsland.

Warmte

Warmtenetten worden beschouwd als een onmisbare component in de duurzame energiemix van 2050. Op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat wil Gasunie WarmtelinQ aanleggen. WarmtelinQ, voorheen bekend als Leiding door het Midden, is een ondergrondse hoofdtransportleiding waarmee restwarmte uit de Rotterdamse haven het gebruik van aardgas vervangt in woningen, bedrijven en kassen in de regio Rotterdam/Den Haag. In de loop van 2020 verwacht Gasunie het investeringsbesluit te kunnen nemen. In 2021 kan dan worden begonnen met de aanleg, zodat de leiding in 2023 in gebruik kan worden genomen.

Groen gas

Het potentieel van groen gas in de energiemix is substantieel. Landelijke doelstelling is de productie en levering van 2 miljard m3 in 2030, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord.

In 2019 heeft Gasunie de eerste zogenaamde groen gas booster in gebruik genomen, waarmee groen gas vanuit het regionale net ingevoed kan worden in het landelijk net van GTS. Dit is belangrijk voor de opschaling van de groen gas productie.

Samen met Gasunie bouwt SCW Systems in Alkmaar een demo-installatie waar natte biomassa als mest en rioolslib kan worden vergast tot groen gas en waterstof. In het vierde kwartaal van 2019 is voor het eerst de gehele keten van biomassa-invoeding tot en met gasopwerking doorlopen. Daarbij is een kleine hoeveelheid gas ingevoed in het netwerk van GTS. Een primeur voor de hoge druk-opwerking van bio-syngas op deze schaalgrootte.

CCUS

De opslag van CO2 in lege gasvelden diep in de Noordzeebodem, is volgens het Klimaatakkoord één van de maatregelen om industriële CO2-emissies te reduceren. Met de kennis en kunde van gastransport door buisleidingen, compressie en opslag levert Gasunie een bijdrage aan twee CCUS (Carbon Capture, Utilisation and Storage) projecten, in Rotterdam (Porthos) en het Noordzeekanaalgebied (Athos). Bij CCUS wordt de CO2 afgevangen en vervolgens gebruikt voor andere toepassingen of getransporteerd naar een ondergrondse opslag.

Jaarverslag online

Ons jaarverslag is online gepubliceerd op: www.gasunie.nl/jaarverslag

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Gasunie

Van gas- naar energie-infrastructuur in een veranderende markt | Infrasite

Van gas- naar energie-infrastructuur in een veranderende markt

Foto: Ivo Ketelaar

Gasunie presenteert resultaten 2019:

  • Getransporteerd gas door Gasunie netwerken licht afgenomen, betrouwbaarheid gastransport nagenoeg 100%
  • Recordhoeveelheid van 29,0 miljard m3 (2018: 28,9 miljard m3) gas van Groningenkwaliteit gemaakt door menging met stikstof, inzet stikstofinstallaties 100%
  • Stikstofmaatregelen Gasunie versnellen afbouw gaswinning Groningen
  • Recordhoeveelheid import LNG via Gate terminal op de Maasvlakte
  • Gasinfrastructuur helpt energietransitie te versnellen
  • Studie Gasunie en TenneT: nauwe afstemming in Noordwest Europa tussen de infrastructuren voor gas en elektriciteit noodzakelijk
  • Eerste 1 MW groene waterstofinstallatie HyStock in gebruik genomen
  • WarmtelinQ brengt duurzame warmte voor regio Den Haag en glastuinbouw stap dichterbij
  • Winst in 2019 € 412 miljoen (2018: € 325 miljoen)
  • € 288 miljoen dividend voor aandeelhouder, de Staat der Nederlanden

Gastransport, afbouw gaswinning en volledige inzet stikstofinstallaties

In 2019 is 1.106 TWh (113,2 miljard m3) aardgas door het netwerk van Gasunie getransporteerd. Dat is een lichte daling (2,6%) ten opzichte van 2018 (1.136 TWh of 116,3 miljard m3). De betrouwbaarheid was daarbij, met slechts één kortdurende onderbreking, nagenoeg 100%. Door het Nederlandse netwerk werd minder gas getransporteerd dan het jaar ervoor omdat er over 2019 minder koude dagen waren.

De gaswinning uit het Groningenveld wordt versneld stopgezet. Gasunie draagt maximaal bij aan de maatregelen om deze afbouw zo snel als mogelijk is te realiseren. Met de bouw van de nieuwe stikstofinstallatie is begonnen en de uitbreiding van het mengstation op Wieringermeer om extra stikstof te kunnen mengen, is afgerond. Naar verwachting kan de gaswinning in 2022 daardoor worden afgebouwd naar nul.

Om de teruglopende gaswinning in Groningen op te vangen, is in 2019 een recordhoeveelheid van 29,0 miljard m3 hoogcalorisch gas omgezet naar Groningenkwaliteit (2018: 28,9 miljard m3). De stikstofinzet was daarbij 100%. Door het mengen met stikstof kan aardgas afkomstig uit andere bronnen dan het Groningenveld geschikt worden gemaakt voor huishoudens en bedrijven om de rol van Groningengas over te nemen.

Steeds meer gas komt uit buitenlandse bronnen, zoals Noorwegen, Rusland of als vloeibaar aardgas via Gate terminal op de Maasvlakte. De LNG-aanvoer daar is bijna verdrievoudigd ten opzichte van 2018 naar 7,3 miljard m3. Nu Noordwest-Europa is veranderd van aardgasproducent naar aardgasimporteur, neemt het belang van goede infrastructuur voor transport en opslag van aardgas voor de leveringszekerheid toe. Met de voorgenomen bouw van een LNG-terminal in Duitsland vergroten we de mogelijkheden om gas uit alle windstreken in te zetten in Noordwest-Europa.

Stijging omzet en nettowinst

Over 2019 heeft Gasunie solide resultaten geboekt. De omzet is licht gestegen van € 1.251 miljoen naar € 1.278 miljoen, de gerapporteerde nettowinst is toegenomen met € 87 miljoen ten opzichte van het resultaat van vorig jaar tot € 412 miljoen. De operationele kosten waren € 138 miljoen lager dan in 2018, bestaande uit € 98 miljoen eenmalige kosten en € 40 miljoen structurele kostenverlaging. Gasunie stelt voor om over 2019 € 288 miljoen dividend (ofwel 70% van het nettoresultaat) uit te keren aan haar aandeelhouder, de Staat der Nederlanden.

Versnelling energietransitie

Duurzame gassen en warmte spelen een belangrijke rol in de toekomstige energiemix. Door gebruik te maken van bestaande gasinfrastructuur en deze slim te laten samenwerken met infrastructuur voor elektriciteit en warmte, kunnen we het totale energiesysteem betrouwbaar en betaalbaar houden. Op vier belangrijke terreinen (waterstof, groen gas, warmte en CCUS) willen wij een bijdrage leveren aan de energietransitie.

Waterstof

We willen de marktontwikkeling van waterstof bespoedigen. Waterstof is efficiënt door de bestaande gasinfrastructuur te transporteren en grootschalig op te slaan. Als onafhankelijk netwerkbedrijf en verbinder kan Gasunie waterstof van verschillende aanbieders aansluiten en transporteren naar de grote industriële clusters in Nederland. In 2030 kan dit netwerk een capaciteit hebben van circa 10-15 GW. Delen van het landelijke gastransportnet kunnen vrij eenvoudig geschikt gemaakt worden voor het toekomstige transport van waterstof. Er zijn verschillende projecten in ontwikkeling met partners in de industrieclusters Eemshaven, Noordzeekanaal, Rotterdam, Zeeland en Limburg.

Op 26 juni heeft Koning Willem-Alexander in het Groningse Zuidwending onze groene waterstofinstallatie HyStock geopend, waar 1 megawatt aan duurzame elektriciteit wordt geconverteerd naar groene waterstof. Daarnaast werkt Gasunie momenteel met partners aan concrete plannen voor opschaling van de elektrolysecapaciteit: In Noord-Nederland met Nouryon via grootschalige conversie (20 MW) van duurzame elektriciteit in groene waterstof op het Chemie Park Delfzijl, met onder andere TenneT via grootschalige opwek van windenergie in de Noordzee en met TenneT en Thyssengas aan een haalbaarheidsstudie in Duitsland.

Warmte

Warmtenetten worden beschouwd als een onmisbare component in de duurzame energiemix van 2050. Op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat wil Gasunie WarmtelinQ aanleggen. WarmtelinQ, voorheen bekend als Leiding door het Midden, is een ondergrondse hoofdtransportleiding waarmee restwarmte uit de Rotterdamse haven het gebruik van aardgas vervangt in woningen, bedrijven en kassen in de regio Rotterdam/Den Haag. In de loop van 2020 verwacht Gasunie het investeringsbesluit te kunnen nemen. In 2021 kan dan worden begonnen met de aanleg, zodat de leiding in 2023 in gebruik kan worden genomen.

Groen gas

Het potentieel van groen gas in de energiemix is substantieel. Landelijke doelstelling is de productie en levering van 2 miljard m3 in 2030, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord.

In 2019 heeft Gasunie de eerste zogenaamde groen gas booster in gebruik genomen, waarmee groen gas vanuit het regionale net ingevoed kan worden in het landelijk net van GTS. Dit is belangrijk voor de opschaling van de groen gas productie.

Samen met Gasunie bouwt SCW Systems in Alkmaar een demo-installatie waar natte biomassa als mest en rioolslib kan worden vergast tot groen gas en waterstof. In het vierde kwartaal van 2019 is voor het eerst de gehele keten van biomassa-invoeding tot en met gasopwerking doorlopen. Daarbij is een kleine hoeveelheid gas ingevoed in het netwerk van GTS. Een primeur voor de hoge druk-opwerking van bio-syngas op deze schaalgrootte.

CCUS

De opslag van CO2 in lege gasvelden diep in de Noordzeebodem, is volgens het Klimaatakkoord één van de maatregelen om industriële CO2-emissies te reduceren. Met de kennis en kunde van gastransport door buisleidingen, compressie en opslag levert Gasunie een bijdrage aan twee CCUS (Carbon Capture, Utilisation and Storage) projecten, in Rotterdam (Porthos) en het Noordzeekanaalgebied (Athos). Bij CCUS wordt de CO2 afgevangen en vervolgens gebruikt voor andere toepassingen of getransporteerd naar een ondergrondse opslag.

Jaarverslag online

Ons jaarverslag is online gepubliceerd op: www.gasunie.nl/jaarverslag

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Gasunie